Pułk Czołgów Ciężkich Gwardii - organizacja wojenna czołgów IS-2
Witajcie!
Niedługo pojawi się zapowiadany już od jakiegoś czasu film o czołgach ciężkich
z rodziny IS w służbie wojska polskiego. Zanim jednak opowiemy Wam o losach „Stalinów” w naszej armii, chcielibyśmy przedstawić Wam inne zagadnienie
związane z tym tematem. Opowiemy Wam dzisiaj o organizacji jednostek
uzbrojonych w te czołgi. Zapraszamy!
W lutym 1944
roku po wprowadzeniu do uzbrojenia armii czerwonej czołgów typu IS-1/IS-2 zaczęto formować z
nich jednostki nazywane Pułkami Czołgów Ciężkich Gwardii. Etat ten był zbliżony do wcześniejszego
Pułku Czołgów
Ciężkich Przełamania Gwardii uzbrojonego w czołgi KW i Churchille. W obu przypadkach pułk taki
wyposażony był w 21. maszyn. Mimo podobnej liczby maszyn w pułkach ISów większa była liczba
służb pomocniczych. Wartym odnotowania jest też fakt, że miano „gwardyjskich’, a więc elitarnych, jednostki otrzymywały na mocy rozkazu
formowania, a nie za zasługi bojowe. Jedynymi niegwardyjskimi pułkami czołgów wyposażonych w ISy
były polskie czwarty i piąty pułk.
Pułk składał się z dowództwa, czterech
kompanii bojowych oraz kompanii fizylierów, zaopatrzenia technicznego i kwatermistrzostwa. Liczył on
ogółem 375 ludzi, w tym 90 oficerów i 121 podoficerów. Dowództwo
dysponowało jednym czołgiem. W jego skład wchodziły także pluton sztabowy i saperów. Kompania bojowa składała się z
pięciu czołgów.
Jeden czołg należał do dowódcy kompanii, a pozostałe cztery tworzyły dwa
plutony, każdy po dwie maszyny. Na wyposażeniu pułku znajdowały się także
samochody opancerzone BA-64, transportery opancerzone Universal Carrier oraz samochody
osobowe i ciężarowe.
W grudniu 1944
roku rozpoczęto formowanie gwardyjskich brygad czołgów ciężkich. Ich skład był opracowany na podstawie
standardowych brygach pancernych armii czerwonej z tą różnicą, że zamiast
batalionów czołgów średnich tworzyły go
pułki czołgów
ciężkich. Brygada taka dysponowała 65 czołgami IS-2 podzielonymi na trzy pułki,
z czego dwa pojazdy pozostawały w dyspozycji dowództwa. Resztę wyposażenia
stanowiły trzy działa samobieżne
SU-76 oraz samochody takie jak w pułku czołgów ciężkich. W składzie brygady
znajdowały się także kompania przeciwlotnicza i kontrwywiadu. Jako ciekawostkę
można dodać informację o tym, że niektóre z pułków tych brygad były wyposażone nie w
czołgi IS, a działa ISU.
Warto także
dodać kilka słów o wyszkoleniu żołnierzy. Dowódcy brygad i pułków byli absolwentami
akademii wojsk pancernych, dowódcy czołgów oraz kierowcy byli oficerami, a celowniczy i ładowniczy
sierżantami lub starszymi sierżantami. Zapoznawanie się z budową czołgu
następowało nie tylko na szkoleniach, ale także w zakładach fabrycznych i
producenta. Załogi aktywnie uczestniczyły w procesie montażu czołgów.
Podobnie jak
niemieckie bataliony czołgów
ciężkich, sowieckie pułki i brygady wyposażone w czołgi IS były samodzielnymi
jednostkami podlegającymi najwyższemu dowództwu i kierowanymi na
najistotniejsze rejony frontu. Należy też zaznaczyć, że tylko niewielka ilość żołnierzy służących na
„Stalinach” miała możliwość walczyć uprzednio na innych czołgach ciężkich typu
KW czy Churchill. Przykładem może tu być słynna 7. brygada czołgów ciężkich gwardii
poprzednio uzbrojona w czołgi T-34. Do końca wojny armia czerwona sformowała aż
43 pułki i 7 brygad.
Zapraszamy też do obejrzenia wersji video artykułu:
W ramach bonusu kilka ciekawych linków związanych z tym czołgiem:
